Gerard Kos, Ernie Weijers, Ben van Egmond, ECN-EEE Petten Nederland
• Onderzoeksvragen
• Waarom is er toename houtstook
• Emissiegetallen en samenstelling houtrook
• Onderzoek Schoorl/Burgerbrug
• Monitoring en modellering
• Vermijden van hoge emissies
Onderzoeksvragen
• Lokale bijdrage houtrook, metingen ontbreken
• De totale bijdrage aan PM (VOC) in Nederland (niet leidend) • De chemische samenstelling, toxiciteit
• De deeltjesgrootteverdeling, inadembaarheid
• Gezondheidseffecten van de bestanddelen
• Broeikasgasemissies en emissie zwart koolstof (klimaat)
• Stookgedrag (instructies, opleiding, verplichtingen)
• Gebruikte brandstof (afvalhout, houtsoort, drogen: richtlijnen) • Efficiëntie , emissienorm (in 2004 vervallen, geen norm)
• Emissiebeperkingsbeleid (voorlichting, summiere beperkingen)
• FS-modelberekeningen, huidige van gemeenten, te beperkt.
Niet berekend : emissies van houtkachels, vuurkorven en terrashaarden
Waarom houtstook
• Economische overwegingen, geld uitsparen, soms hoofdverwarming, vaker bijverwarming (ook in voor- en naseizoen van de stookperiode)
• Milieuoverwegingen: klimaat (geen emissies fossiel CO2)
• Sfeer, gezelligheid (binnen en buiten stoken)
Lokale biomassaverbranding: werkelijk goed voor milieu?
Consequenties van meer houtstook
• Toename fijnstof (PM2.5) chemische samenstelling zorgelijk (irriterende en toxische bestanddelen en goed inadembaar)
• Wel goed voor klimaat?
• Voordelen: CO2-neutraal, onafhankelijkheid
• Nadelen:
• bij slechte verbranding: methaanemissie!
• Kans op meer verbruik dan aangroei van biomassa
Samenstelling van houtrook
• Houtrookaerosol bestaat uit:
• EC & OC (OC deels instabiel, gas/aerosol)
• Geoxideerde mono-aromaten waaronder Levoglucosan, galactosan, mannosan
• Aldehydes (o.a. acroleïne en formaldehyde)
• Pak’s en dioxines
• Anorganische componenten (vooral Kalium)
Oriënterend onderzoek Schoorl
Twee meetlocaties
Schoorl: belaste locatie Burgervlotbrug: achtergrondlocatie
Monstername met Leckels PM10 en PM2.5
PM10 ipv PM1
Gemiddelde concentraties ?? percentielen??
• In Schoorl is gemonsterd in een (zeer) beperkte periode
• In winterperiode houtrook in PM10 en PM2.5 aantoonbaar
• Incidentele metingen laten hoge concentraties zien
• Modelmatig >> jaargemiddelde bijdrage
• Langdurige monitoring >> jaargemiddelde bijdrage
• Combinatie van beide is noodzakelijk voor verifiëren/verbetering model
Hoe komen we tot een goed model
• Langdurig monitoren (matrix Airboxen en ref.?) in een woonwijk
• Monitor ook achtergrondgebied
• Check steekproefsgewijs met monsternames en analyses (LG)
• Meet de meteorologische omstandigheden
Inventariseer :
• aantal houtkachels
• houtverbruik
• neem monsters van schoorsteenemissies
• Match model met waarnemingen, daarna……..
Gebruik het model (gemeenten)
• Om per woongebied tot een kleinschalige concentratiekaart te komen zullen gemeenten én moeten inventariseren én het model aanvullend moeten gebruiken
• Ervaring in Zweden (waar ze al modelleren) leert dat ondanks modelgebruik toch metingen soms moeten plaats vinden bij aanwijzingen voor overlast/hoge concentraties houtrook
Tenslotte, beperking overlast
• Stook niet bij helder windstil weer (of mistig weer)
• Gebruik 1 tot 2 jaar gedroogd hout (20% vocht)
• Stook wettelijk toegestane brandstoffen (geen bewerkt of geïmpregneerd hout, spaanplaten, kranten)
• Regel de juiste luchttoevoer (niet te veel maar vooral niet te weinig)
• Laat bij aansteken vuur afdalen door opbouw van fijn naar grof hout van boven naar onder
• Gebruik een kachel met hoge efficiëntie en emissiecertificaat
• Zorg voor voldoende hoge uitmonding van schoorsteenpijp (ruim boven nok van het dak, lijwervels)